Alleen patjepeeërs en toeristen in Amsterdam
Prins Bernhard Lucas Emmanuel van Oranje-Nassau, Van Vollenhoven bezit 590 panden, waarvan 349 in Amsterdam, schrijft Het Parool. Je kan je natuurlijk afvragen hoe hij zijn fortuin heeft vergaard? En wat is het doel van het verwezenlijken van deze onmetelijke rijkdom? Hij heeft laten weten dat hij zijn fortuin als pensioenvoorziening ziet. Maar wat moet je met honderden miljoenen euro's als je de pensioengerechtigde leeftijd hebt bereikt?
Als voorbeeld mogen Bill Gates en Mark Zuckerberg dienen. Die lopen nu in Afrika miljarden uit te delen omdat ze bij God niet weten wat ze met hun geldberg aan moeten. Je kan je ook afvragen waarom ze zo veel geld bijeen geharkt hebben. Bill Gates heeft 92 miljard “verdiend” met de verkoop van software. Als hij zijn producten voor de helft van de prijs aan de consument had verkocht, was hij nog steeds multimiljardair geweest. Zelfs als hij zijn software voor 10% van de prijs had verkocht, was hij nog steeds steenrijk. Dus was bezielde hem om veel te veel geld te vragen voor een product dat blijkbaar veel minder waard was. Ik weet het: vraag en aanbod. Maar er is ook zoiets als maatschappelijk verantwoord ondernemen. Daar hebben ondernemers natuurlijk nog nooit van gehoord, maar je moet jezelf toch achter de oren krabben als je weet dat bijvoorbeeld facebook in alle landen van de wereld tot een kaalslag in de mediawereld leidt, dat jouw facebook dood en verderf zaait, dat miljoenen mensen werkloos worden, dat miljoenen gezinnen worden geruïneerd, dat regionale journalistiek niet meer bestaat, dat controle van de politiek door de journalistiek steeds minder mogelijk is. Wil Mark Zuckerberg echt zo’n wereld? Gaat hij straks ook doelloos in Europa miljarden lopen uitdelen? Maatschappelijk verantwoord ondernemen is Zuckerberg vreemd natuurlijk, maar de overheid zou daarop controle kunnen of moeten uitoefenen. Dat lijkt onmogelijk ten tijde van een neoliberaal bewind, maar wie weet in de toekomst.
Dat geldt natuurlijk ook voor de vastgoedmarkt in Amsterdam. Ik was een jaar of zeven geleden op zoek naar een huurwoning in Amsterdam. Een beetje leuke woning kostte toen 800 of zelfs 1000 euro. Inmiddels staan dezelfde woningen te huur voor 1600 tot 3600 euro. De prijzen voor koopwoningen in Amsterdam zijn inmiddels ook onbetaalbaar geworden. Amsterdam gaat Londen achterna. Londen heeft nu al spookstraten midden in het centrum met statige miljoenenpanden waar niemand woont. Die zijn gekocht door beleggers, criminelen, sprinkhanen, bedrijven, brievenbusfirma’s, flitsopkopers. De villa’s zijn onderdeel van portefeuilles die beheerd worden door beleggingsvehikels. De eigenaren van het vastgoed weten niet eens dat zij de eigenaar van de betreffende panden zijn en het eigendom kan tientallen keren per dag wisselen. Die huizen staan soms alle tientallen jaren leeg en worden niet onderhouden. Het vastgoed verpaupert, vervalt, valt om en de (neoliberale) overheid in Engeland doet er niks aan.
Toevallig ken in een paar mensen in Londen en die vertellen mij dat de stad helemaal leegloopt. Alleen criminelen, maffiabazen, rijke Chinezen, Russen en Arabieren, parlementariërs en leden van de high society kunnen er overleven. Tien jaar geleden kon je in de voorsteden van Londen nog wel een huis vinden en moest je een uur met de trein naar je werk, nu echter moet je minstens twee uur in de trein zitten voordat je iets betaalbaars kan vinden. Dus meer en meer straten in Londen worden spookstraten totdat het een spookstad is met louter toeristen en patjepeeërs. Het voorzieningenniveau wordt zichtbaar minder want al die superrijken betalen natuurlijk geen cent belasting. Hun vermogen wordt beheerd door Nederlandse brievenbusfirma’s die het geld wegsluizen naar belastingparadijzen. De overheid ziet zich gedwongen het voorzieningenniveau drastisch te verlagen. Scholen gaan dicht, ziekenhuizen, zwembaden, buurthuizen, culturele instellingen, verzorgingstehuizen. De hele economie van de stad is gericht op toeristen en patjepeeërs. Het volk is wegtrokken of liever weggejaagd uit de stad waar ze zijn geboren. Als paupers zijn ze met hun schamele bezittingen de stad uitgeschopt. De neoliberale overheid doet niks, want winst is heilig voor de neoliberalen. Ze vergeten dat elke cent winst elders een cent verlies oplevert. Winst komt nooit uit de lucht vallen. Er is altijd iemand die het betaalt.
In Amsterdam daarentegen doet de overheid graag mee met het gegraai. De gemeente Amsterdam is alleen bereid voor het volk woningen te bouwen als de gemeente er heel veel geld aan verdient. Met grondspeculatie probeert de gemeente zoveel mogelijk geld binnen te harken. Voor een zelfbouwkaveltje van 78 vierkante meter ingeklemd tussen hoge gebouwen in Watergraafsmeer vraagt de gemeente het astronomische bedrag van 363.799 euro. Dus in Amsterdam zijn het niet alleen de vastgoedmaffia, de beleggingsvehikels en de patjepeeërs die het volk de stad uitjagen, maar de gemeentebestuur Amsterdam doet er zelf heel enthousiast alle tientallen jaren aan mee. Je kan rustig stellen dat het gemeentebestuur van Amsterdam schijt heeft aan zijn volk.
Als we niet oppassen sterft Amsterdam. Wonen straks alle Amsterdammers in Purmerend, Maarssen, Almere, Amersfoort, Utrecht en Lelystad. Zijn alle voorzieningen in de stad gericht op toeristen en patjepeeërs. Is het volk de stad uitgeschopt. De gemeenteraad van Amsterdam, het gemeentebestuur, het provinciebestuur en de neoliberale rijksoverheid stonden erbij en keken ernaar. De enige zorg die Mark Rutte heeft is het afschaffen van de dividendbelasting. En het welzijn van de Amsterdammer dan? Het zal hem aan zijn reet roesten.
Column: Joke Witz