Politie laat het afweten bij verkeersinfarct Amsterdam
Op tweede kerstdag fietste ik op de tandem met vrouwlief achterop van Amstelveen, Ouderkerk aan de Amstel, over Amsteldijk en Weesperzijde naar het Waterlooplein om een bezoek te brengen aan de Portugese Synagoge waar we met een Joodse familie uit Armenië hadden afgesproken.
Bij de deur van de synagoge stond een mandje keppeltjes waardoor binnen een serene sfeer van devotie ontstond. De rust werd wreed verstoord door onophoudelijk getoeter door automobilisten die in de file stonden bij het Waterlooplein.
In de Stopera was een matineevoorstelling van Cinderella van de Nationale Opera. Uit zuidelijke richting via de Wibautstraat en uit noordelijke richting uit de Valkenburgerstraat probeerden automobilisten uit het hele land zich een weg te banen naar de ondergrondse parkeergarage onder het lelijkste gebouw van Amsterdam. Omdat twee stromen verkeer bijeen kwamen op de kruising en automobilisten elkaar geen centimeter wilden toegeven, blokkeerden ze het hele kruispunt. Het tramverkeer kwam tot stilstand. Trams stonden midden op de kruising vast. Vloekend en toeterend en middelvingeropstekend stonden de operagangers in galakostuum elkaar naar het leven. Op het zebrapad. Op het fietspad. Ik fiets al mijn hele leven in Amsterdam dus aan mij hebben ze geen gemakkelijke. Ik baande mij, samen met tientallen andere fietsers, een weg door de blinkende koekblikken die op het fietspad stonden. De ene auto liep van voor tot achter een enorme kras op, drie andere auto’s moesten verder zonder buitenspiegel. In hun zondagse pak, lakschoenen en vlinderdasje kwamen bestuurders achter me aan, maar ze werden al snel gevloerd door andere fietsers die in dat soort situaties als één man achter elkaar gaan staan.
In de file ondertussen werd het er niet veel beter op. Een oma uit Assen moest enorm plassen en werd door de andere familieleden met haar achterste uit de openstaande autodeur gehangen zodat ze haar behoefte kon doen. Krijsende kinderen werden door een radeloze moeder in haar satijnen jurk en tule hoofddeksel naar TunFun gebracht om te kalmeren. TunFun is een speelpark onder het Mr. Visserplein. Dat was vroeger een tunneltje dat het verkeer onbelemmerd van de Wibautstraat naar de Valkenburgerstraat bracht. Nog steeds weet niemand in Amsterdam waarom die tunnel dicht moest met de dagelijkse verkeerschaos tot gevolg.
Toen ik met mijn bezoekers eerst naar de Openbare Bibliotheek aan de Oosterdokskade was gefietst, koffie had gedronken bij Starbucks en boodschappen voor het kerstdiner had gedaan bij AH Jodenbreestraat, stond ruim een uur later de file er nog. Het getoeter was intenser. Automobilisten waren verhit. In de file stonden niet alleen operagangers, maar ook toeristen uit Duitsland, België, Frankrijk en veel andere landen. Trams stonden stil en bussen stonden vast. Poolse toeristen hadden hun primus uitgepakt en stonden een eitje te bakken op de Wibautstraat. Drugsverkopers liepen van auto naar auto om hun waar aan de man te brengen. Burgemeester Eberhard van der Laan liep met een karretje met daarop een enorme zilvergrijze ketel kopjes thee uit te delen aan de slachtoffers in de file. Op het zebrapad liepen dronken Britten in hun T-shirt over de motorkap van auto’s die op het zebrapad stonden. Een verhuurder van mobiele toiletten deed goede zaken met een batterij toiletten op het Jonas Daniël Meijerplein. Automobilisten, fietsers, voetgangers en trambestuurders gingen met elkaar op de vuist voor de ingang van TunFun. Gedrogeerde automobilisten deden het in hun broek van het lachen als ze mij voorbij zagen fietsen op mijn tandem. Ze waren in de veronderstelling dat ze dubbel zagen door de wiet of de hasj of de xtc-pillen die ze zojuist hadden aangeschaft via hun autoraam. Uiteraard hadden de buitenlandse toeristen nog nooit een tandem gezien. Ze lagen in de Wibautstraat in een deuk toen ze een dubbele fiets zagen.
Wat ook opviel was de totale afwezigheid van de politie. Het verkeer staat uren vast, maar de politie laat zich niet zien. Als er geen file staat, zie je elke tien minuten wel ergens op het Mr. Visserplein een politieagent die een fietser bekeurt omdat ie door rood rijdt. Maar nu bij een complete chaos geen agent te bekennen. Ook geen Buitengewoon Opsporingsambtenaar of een verkeersregelaar. Helemaal niemand. Het lijkt me zo voor de hand liggen dat de politie bij een verkeersinfarct het verkeer gaat regelen. Of leren ze dat niet meer tegenwoordig bij de opleiding tot politieagent? Het zou ook een goed idee zijn geweest van de Stopera om de slagbomen van de ondergrondse parkeergarage gewoon open te zetten en iedereen vrij naar binnen te laten. Waarom laat je je gasten die voor Cinderella dik betaald hebben, uren buiten in de file staan en te laat komen voor de voorstelling? Omdat je de inkomsten van de parkeergarage niet wil mislopen?
En toen moest ik terugdenken aan het Waterlooplein zoals ik dat kende toen ik een kind was. Een rommelmarkt die zich uitstrekte van de Zwanenburgwal tot de Anne Frankstraat. Een immens terrein waar je als kind kon verdwalen, waar aapjes werden verkocht, hondjes met drie poten, halve auto’s, kapotte fietsen, brandweerauto’s, waar je een goede prijs kon krijgen voor je oud papier en todden en ijzer, waar een ijsje 2,5 cent kostte en je oom je rondleidde langs zijn collega-marktkooplieden. Toen het op het Waterlooplein ook een puinhoop was, een mesjogge zooitje, een kakofonie. Maar wel gezellig.
door Joke Witz
